İngiltere Parlamentosunda 1. Dünya Savaşı Esirlerinin Hatıraları Sergilendi

Yunus Emre Enstitüsünün düzenlediği ve 1. Dünya Savaşı esirlerine ait orijinal belgelerin yer aldığı sergi 13 Temmuz 2015 tarihinde House of Commons’ta İngiltere Kültür, Medya ve Spor Bakanı
John Whittingdale’in katılımıyla açıldı.

Yunus Emre Enstitüsü Londra’nın düzenlediği “Passed by Censor: PoWs in the Great War on the Ottoman Front” isimli sergide ünlü koleksiyoner ve araştırmacı Kemal Giray’ın zengin arşivinden seçilen orijinal belgeler yer alıyor.  1. Dünya Savaşı süresince Osmanlı cephelerinde esir düşen İttifak ve İtilaf Devletlerinin savaş esirlerinin hikâyelerine ışık tutan sergi, 13 Temmuz 2015 Pazartesi günü House of Commons Upper Waiting Hall’de açıldı. İngiltere Parlamentosu Enfield Southgate Milletvekili David Burrowes’un evsahipliğinde ve İngiltere Türkiyeli Sağlık Elemanları Birliği ITSEB’in katkılarıyla gerçekleşen sergi açılışına Kültür, Medya ve Spor Bakanı John Whittingdale, Milletvekilleri Andrew Murrison, Zac Goldsmith, TC Londra Büyükelçisi Abdurrahman Bilgiç, TC Londra Başkonsolosu Emirhan Yorulmazlar,  Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Dr. Ebubekir Ceylan, ITSEB Başkanı Dr. Ali Demirbağ ve Politikacı Nick De Bois’nın da aralarında bulunduğu çok sayıda parlamenter, diplomat ve ziyaretçi katıldı.

Yunus Emre Enstitüsünün 1. Dünya Savaşı’nın 100 yıllık tarihini “100 Yıllık Barış” vurgusuyla andığı etkinlikler kapsamında gerçekleştirilen serginin açılış töreninde bir konuşma yapan Kültür, Medya ve Spor Bakanı John Whittingdale ortak bir tarihimiz olduğunu ve bu tür etkinliklerin bu tarihi birlikte anmamıza imkân sağladığını dile getirdi ve İngiltere Parlamentosunda  bu harika sergiyi görmekten büyük memnuniyet duyduğunu ifade etti. Milletvekili David Burrowes, sergiye evsahipliği yapmanın kendileri için bir ayrıcalık olduğunu ve Parlamentoda bu tür bir serginin ilk kez yapıldığını söyledi. Tarihî ve insani açıdan büyük öneme sahip bu serginin Parlamentonun tarihî binasında sergilenmesinden mutlu olduğunu ve çok sayıda Parlamento üyesinin hafta boyunca sergiyi görerek savaş hakkında dersler çıkaracağını düşündüğünü söyledi.

TC Londra Büyükelçisi Abdurrahman Bilgiç de serginin Türkiye ve İngiltere arasında bir dostluk köprüsü kurduğunu ve yeniden bu anıları hatırlamanın ve canlandırmanın büyük değer taşıdığını belirtti.

Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Dr. Ebubekir Ceylan da konuşmasında Enstitünün 1. Dünya Savaşının 100. yılı anma programlarında savaşın insani boyutunu ön plana çıkaran çalışmalar yaptığını belirtti. Serginin Parlamentoda açılmasından duyduğu memnuniyeti dile getiren Ceylan koleksiyonun sahibi Kemal Giray’a ve ev sahipliğinden ötürü Milletvekili David Burrowes’a teşekkür etti.

Dedeleri 1. Dünya Savaşında yer almış milletvekillerinden Andrew Murrison ve Zac Goldsmith de sergiyle ilgili düşüncelerini paylaştı. 100. yıl anma programlarının insanları ayrıştırmaktan çok bir araya getirdiğini belirten Andrew Murrison Türklerin bu tür belgeleri sunma biçimlerini çok takdir ettiğini ve bu sergiyi Parlamentoda görmekten çok mutlu olduğunu ifade etti. Zac Goldsmith ise iki ülkenin böyle bir vesileyle bir araya gelmesinin, savaşın acılarının bugün birlikte anılmasının çok önemli olduğunu söyledi.

Yunus Emre Enstitüsü Müdürü Mehmet Şen de serginin savaştan sahneler değil savaş sonrasında esirlerin gündelik hayatlarından anıları içerdiğini, acıyı değil paylaşmayı ve insani olanı öne çıkardığını belirtti.

Koleksiyonun sahibi Kemal Giray da Yunus Emre Enstitüsüne bu koleksiyonun sergilenmesine vesile olmalarından dolayı teşekkürlerini iletti ve sergiyi belgelerin konu edindiği tüm esirlerin ruhlarına ithaf ettiğini söyledi.

Politikacı Nick De Bois da sergiyi gezerek eserler hakkında detaylı bilgi aldı. Sergiden çok etkilendiğini söyleyen Nick De Bois: “Milletvekili olmadan önce de Türkiye’ye ve Türk kültürüne ilgim vardı, milletvekili olduğum sürede de bu ilgi devam etti, bundan sonra da devam edecek.” dedi.

Sergi hakkında:       
Filatelik malzemelerin yanı sıra mektuplar, kartpostallar, fotoğraflar ve esirlerin hayatlarından izler taşıyan çeşitli orijinal belgelerden oluşan serginin adı, sansür heyetleri tarafından belgelere vurulan mühürlerden hareketle “Passed by Censor” olarak seçildi. Küratörlüğünü Fahri Aral’ın, tasarımını ise Sadık Karamustafa ve Ayşe Karamustafa’nın yaptığı sergide, esir kamplarındaki gündelik hayata ve savaşın insan ruhunda bıraktığı izlere dair kesitler sunuluyor.

Rusçadan İtalyancaya, İngilizceden Almanca ve Osmanlı Türkçesine farklı dillerde sansür mühürleriyle dünyanın dört bir yanına dağılan yazışmaları ve belgeleri bir araya getiren sergide; özlem dolu satırların yanı sıra İngiliz esirlerin hokey topu siparişi, Osmanlı esirler tarafından sergilenen bir tiyatro oyunu duyurusu, esir kampından birlikte kaçan Avusturyalı ve Osmanlı iki askerin hatıra fotoğrafı, Yozgat’taki esir kampında tutulan esirlere muzlar içinde gönderilen kaçış haritası, kamplarda düzenlenen spor etkinlikleri ve yarışmalardan kareler gibi birçok çarpıcı belgeye de rastlanıyor.

Sergi 17 Temmuz 2015 tarihine kadar Parlamentoda ziyarete açık kalan sergi 21 Temmuz-14 Ağustos 2015 tarihleri arasında ise Londra Yunus Emre Enstitüsünde ziyaretçilerine gösterildi.